مدرسۀ کلامی کوفه
Authors
abstract
کوفه در تاریخ کلام امامیه، به راستی جایگاه ممتاز و اهمیت ویژه ای دارد. این برجستگی از آن روست که بازخوانیِ فکری و اندیشه ورزیِ این دوره از تاریخ امامیه، سهم عمده ای در به تصویر کشیدن اصالت و استقلال تفکر امامیان خواهد داشت. برخی تصویر گری های تاریخی از این دوران، نشان از تعبد محض و غیر عقلانی این گروه در اعتقاد ورزی دارد. پاره ای از مطالعات، تلاش های عقلانی اصحاب امامیه در فهم معارف دینی را محدود به چند نفر و یا یک جریان محدود می داند، اما حقیقت آن است که امامیه در این دوره از تاریخ فکر خویش، مدرسه ای از اندیشمندان و عالمان دینی در تاریخ برای خویش ثبت نموده که با وجود جریان های مختلف فکری درون خود، میراث های گران روایی و کلامی تولید کرده و از این رو - در جهان اسلام - گوی سبقت را از دیگر جریان های فکری ربوده است. هواداران این جریان های فکری هر کدام با روش های خاص خویش، کوشیده اند تا فهمی عقلانی از معارف به دست دهند. این داستان پیش روی امام معصوم رخ داده و از سوی ایشان نیز هدایت می شده است. خورشید این مدرسه پیش از شکل گیری مدرسۀ کلامی بغداد رو به افول می گذارد و میراث جریان های فکری مختلف آن به قم و بغداد منتقل می شود.
similar resources
مدرسۀ کلامی قم
با انتقال میراث حدیثی کوفه به قم در آغاز سدۀ سوم هجری مدرسهای با محوریّت شهر قم پدید آمد که اگرچه رویکردی حدیثی داشت و بزرگترین مرکز نشر حدیث بود، اما با دارا بودن ویژگیهای کلامی، در یک سلسله پیوسته از اندیشمندان و صاحبان آثار، نقش مؤثری در تاریخ کلام امامیه برجای گذاشت و مدرسهای کلامی پدید آورد. مدرسۀ قم، در شیوه و روش کارِ کلامی ادامه جریان محدثْ متکلمان کوفه بود که با التزام و تکیه بر نص به...
full textآراء متکلمان نوبختی در میانه مدرسۀ کوفه و بغداد
ابوسهل و ابو محمد نوبختی از برجستهترین متکلمان مدرسۀ بغداد نقش بسزایی در تاریخ کلام امامیه دارند. آنان از سویی میراثدار مدرسۀ کلامی کوفه و از سوی دیگر زمینهساز مدرسۀ کلامی بغداد (شیخ مفید و شاگردانش) میباشند. در عین حال، آراء کلامی نوبختیان تفاوتهایی با دو مدرسۀ کلامی پیشگفته دارد. از آنجا که تقریباً هیچیک از آثار این دو متکلم امامی به دست ما نرسیده، در این نوشتار با بررسی گزارشهای بر ج...
full textعقل و عقلگرایی در مدرسة کلامی کوفه
چکیده از آنجا که در مکاتب و مدارس گوناگون، عقل و بهکارگیری آن مورد اختلاف است، در این جستار، به معرفی دیدگاه مدرسة کوفه دربارة عقل و عقلگرایی بزرگان این مکتب پرداختهایم. این تحقیق در دو بخش معرفی عقل و رویکردهای عقلگرایانة مکتب کوفه سامان یافته است. در بخش اول، مواردی همچون جایگاه، حجیت، آثار، موانع، و قلمرو عقل بررسی شده است. در بخش دوم، شاخصهای عقلگرایی که تجلی عقل در میان ائمه و اص...
full textمدرسۀ کلامی قم
با انتقال میراث حدیثی کوفه به قم در آغاز سدۀ سوم هجری مدرسه ای با محوریّت شهر قم پدید آمد که اگرچه رویکردی حدیثی داشت و بزرگ ترین مرکز نشر حدیث بود، اما با دارا بودن ویژگی های کلامی، در یک سلسله پیوسته از اندیشمندان و صاحبان آثار، نقش مؤثری در تاریخ کلام امامیه برجای گذاشت و مدرسه ای کلامی پدید آورد. مدرسۀ قم، در شیوه و روش کارِ کلامی ادامه جریان محدثْ متکلمان کوفه بود که با التزام و تکیه بر نص به...
full textفاعلیت انسان در مدرسه کلامی کوفه
«فاعلیت» یکی از ویژگیهای مهم انسان بهشمار میرود، اما به دلایلی در نظریههای جبرگرا انکار شده و یا مجاز گونه تفسیر شده است. در پارهای از نظریههای کلامی نیز اگر چه فاعلیت حقیقی انسان پذیرفته شده است، اما این فاعلیت با فاعلیت خداوند در تعارض دیده شده و در نتیجه فاعلیت خداوند را محدود ساخته است. متکلمان امامیه در مدرسۀ کوفه با راهنمایی اهلبیت:نظریهای جدید در فاعلیت انسان مطرح کردهاند که با ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)Publisher: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
ISSN
volume 17
issue 65 2012
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023